امید به زندگی و طول عمر بعد از سکته مغزی چقدر است؟

سکته مغزی حاد یکی از علل بستری شدن در بیمارستان و مرگ ‌و میر در سراسر جهان شناخته شده است. در ایالات متحده پنجمین علت مرگ و میر و یکی از علل اصلی ناتوانی طولانی مدت است.  به همین دلیل مطالعات زیادی برای کمک به طول عمر بعد از سکته مغزی در حال انجام است. به عنوان مثال در نیوزیلند، نرخ مرگ و میر ناشی از سکته مغزی از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ به میزان ۴۸/۷ % کاهش یافته است. روندی که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه مشاهده شده است. این کاهش در پی برنامه‌های دنبال شده برای کاهش خطر سکته مغزی، از جمله کاهش عوامل خطر مانند کنترل فشار خون بالا، کاهش مصرف سیگار و مدیریت بهتر سایر عوامل خطر عروقی بوده است.

علی رغم یافته‌های امیدوار کننده، بسیاری از دانسته‌های ما در مورد پیامدهای سکته مغزی از مطالعاتی در مدت زمان کوتاه (کمتر از یک سال) ناشی می‌شود. داده‌های مربوط به پیش‌بینی اثرات طولانی مدت پس از سکته مغزی پراکنده است. مطالعات گسترده جمعیتی که نتایج بلند مدت، مانند طول عمر و خطر عود سکته مغزی را مستند می‌کنند، محدود هستند. داشتن اطلاعات برای پیش‌گیری ثانویه بسیار مهم است. علاوه بر این، اطلاعات کمی در مورد کاهش امید به زندگی به دلیل سکته مغزی وجود دارد.

طول عمر بعد از سکته مغزی به عوامل زیادی از جمله نوع سکته، شدت آن، روش درمان، سن بیمار و سلامت کل بدن بستگی دارد.

انواع سکته مغزی

سه نوع اصلی سکته مغزی عبارتند از:

سکته مغزی ایسکمیک: شایع‌ترن نوع سکته مغزی، ناشی از لخته‌ای خون است که از جریان خون به مغز جلوگیری می‌کند.

سکته هموراژیک: به دلیل خون‌ریزی یا پارگی رگ‌های خونی رخ می‌دهد. این خون‌ریزی به سلول‌های مغز فشار می‌آورد و منجر به مرگ سلول‌های مغز می‌شود.

حمله ایسکمیک گذرا یا مینی سکته مغزی (TIA): به عنوان سکته کوچک شناخته می‌شود. با دو سکته دیگر متفاوت است، زیرا علائم آن معمولا فقط چند دقیقه یا یک ساعت طول می‌کشد.

پیش بینی

سکته مغزی

بازماندگان سکته مغزی مدتی را برای بهبودی و توان‌بخشی در بیمارستان می‌گذرانند. بسیاری از آن‌ها به درمان فیزیکی و گفتار درمانی نیاز دارند. دسترسی به درمان‌های خاص مانند فعال کننده پلاسمینوژن بافتی، شانس بهبودی پس از سکته را افزایش می‌دهد. پیشگیری از وقوع سکته مغزی با درمان عوامل خطر از جمله فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و موارد دیگر ممکن می‌شود.

توجه: عود سکته مغزی

• بازماندگان سکته مغزی در خطر سکته مجدد قرار دارند. از هر چهار نفر بازمانده، یک نفر در طی پنج سال آینده سکته‌ دیگری را تجربه خواهد کرد.

مینی سکته مغزی

اگرچه اثرات مینی سکته مغزی (TIA) موقتی به نظر می‌رسد، اما باید جدی گرفته شود. زیرا اغلب پیش‌زمینه‌ای برای سکته مغزی شدید خواهد بود. احتمال بروز سکته مغزی دیگری در عرض ۹۰ روز پس از مینی سکته مغزی ۱۷% است، که بالاترین خطر وقوع در هفته اول خواهد بود.

امید به زندگی پس از سکته مغزی

سکته مغزی هموراژیک در ۳۰ روز اول بین ۴۰  تا ۵۰ درصد احتمال مرگ و میر دارد. که این آمار دو برابر سکته مغزی ایسکمیک است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ در سوئد نشان داد که حدود ۶۶٪ از افرادی که برای اولین بار دچار حمله سکته مغزی ایسکمیک شده بودند، موفق شدند بیشتر از سه سال پس از بروز سکته مغزی ایسکمیک زندگی کنند. 

فاکتورهای نجات شامل موارد زیر می‌شوند:

• سن فرد
• سلامت کلی بدن
• شدت سکته مغزی

شانس نجات و طول عمر بعد از سکته مغزی در افراد مبتلا به بیماری‌های عروقی و قلبی کمتر از سه سال است.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که نوع سکته در امید به زندگی پس از سکته مغزی نقش دارد. در طی ۵ سال، مرگ یا وابستگی جسمانی برای ۷۹% از کسانی که سکته مغزی هموراژیک داشتند و ۷۰% از افرادی که سکته مغزی ایسکمیک داشتند رخ داد.

همچنین آمار نشان می‌دهد که سن عامل مهمی در میزان طول عمر بعد از سکته مغزی است. بیشترین میزان مرگ و میر در افراد بالای ۸۵ سال است  و  خطر مرگ ۱۳ برابر بیشتر از افراد ۶۵ تا ۷۴ ساله می‌باشد.  همچنین خطر مرگ در افراد ۷۵ تا ۸۴ ساله در مقایسه با افراد ۶۵ تا ۷۴ ساله سه برابر بیشتر است.

مینی سکته مغزی

سکته‌های کوچک به خودی خود تهدید کننده نیستند، زیرا در مدت زمان کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند. با این حال باید جدی گرفته شوند. زیرا نشانه‌های خطر و تهدیدی برای سلامتی افراد می‌باشند. چنین افرادی در آینده در معرض خطر بسیار بالای سکته مغزی خواهند بود.

اثرات جانبی سکته مغزی

سکته مغزی می تواند منجر به چالش های فیزیکی، عاطفی و رفتاری شود. بازماندگان سکته مغزی دارای مشکلات سلامتی باقی‌مانده در مغز و بدن هستند.

ناتوانی‌های رایج باقی‌مانده شامل موارد زیر می‌شوند:

• فلج یا ضعف کامل در یک طرف بدن
• مشکلات شناختی و مسائل مربوط به آگاهی، تفکر، توجه، حافظه، یادگیری و قضاوت
• مشکلات گفتاری و مشکلات درک گفتار
• مسائل عاطفی و افسردگی
• احساسات عجیب و غریب و گریه بیمار سکته مغزی
• بی حسی اندام ها

بهبودی بعد از سکته مغزی

نوع و شدت سکته مغزی تعیین خواهد کرد که بیمار به کدام نوع از توان‌بخشی نیاز دارد که ممکن است شامل کار با چند نوع متخصص باشد. از جمله:

گفتار درمانگر: کمک به مشکلات صحبت کردن یا درک گفتار

فیزیوتراپ: کمک به یادگیری دوباره حرکات و هماهنگی فیزیکی آن‌ها با انجام تمرینات

کاردرمانگر: کمک به انجام فعالیت‌های روزمره‌ی زندگی مانند لباس پوشیدن، حمام کردن، خوردن، نوشیدن، خواندن و نوشتن

پرستار بیمار سکته مغزی: در زمینه پرستاری از بیماران تحصیلات تخصصی دارد. و به خدمات پرستاری و مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل و بیمارستان می‌پردازد.

بسیاری از بیماران سکته مغزی نیز با افسردگی، اضطراب و سایر مسائل مربوط به سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند. گروه‌های درمانی یا حمایتی می‌توانند به قربانیان سکته مغزی کمک کنند پس از سکته با شرایط جدید سازگار شوند.

زندگی پس از سکته مغزی

زندگی پس از سکته مغزی ممکن است در هفته‌ها و ماه‌های پس از آن سخت و دلهره‌آور باشد. بعضی از افراد سریعتر بهبود پیدا می‌کنند اما ممکن است برخی دیگر تا ماه‌ها و سال‌ها به توان‌بخشی نیاز داشته باشند.

بعضی از اثراتی که ممکن است در بیماران سکته مغزی باقی بماند:

• مشکل در حافظه، تفکر، آگاهی، توجه، یادگیری و قضاوت
• مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
• مشکل در کنترل یا ابراز احساسات
• مشکلات کنترل مثانه و روده
• فلج، ضعف یا بی حسی (یا هر سه) در یک طرف
• درد اندام به خصوص در دست یا پا، به خصوص در هوای سرد
• مشکل در جویدن یا بلعیدن
• افسردگی و اضطراب

توانبخشی می‌تواند به قربانیان سکته مغزی کمک کند تا قدرت خود را بازیابند و به آن‌ها کمک می‌کند تا در انجام کارهای روزمره اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.

سخن پایانی

سکته مغزی یک رویداد ترسناک و چالش برانگیز زندگی است. کنار آمدن با اثرات درازمدت آن  ممکن است گاهی اوقات طاقت‌فرسا یا دلسرد کننده به نظر برسد. بدانید که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، درمان‌ها و منابعی در دسترس هستند. همچنین پرستاران حرفه‌ای و باتجربه در مرکز خدمات پرستاری عاطفه در این مسیر پشتیبان و یاری‌رسان شما خواهند بود.

منبع: verywellhealth.com