همه چیز درباره بیماری تب دنگی در ایران

تب دنگی یک عفونت ویروسی است که توسط نیش پشه‌های آلوده به ویروس دنگی( Aedes aegypti یا Aedes albopictus) به انسان‌ها سرایت می‌کند. چهار نوع ویروس دنگی  (DENV) وجود دارد که همگی قادر به ایجاد بیماری شدید می‌شوند. از علائم مهم این بیماری، تب شدید و سندرم شوک دنگی می‌باشد. تب دنگی در بیش از ۱۲۵ کشور در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وجود دارد و سالانه ۳۹۰ میلیون نفر در سراسر جهان را درگیر می‌کند، که از این تعداد ۹۶ میلیون نفر از نظر علائم آشکار هستند. احتمال ایجاد دنگی شدید در میان افرادی که برای بار دوم توسط یک نوع DENV متفاوت از عفونت اول (معروف به عفونت ثانویه) آلوده می‌شوند، بالاتر است. بنابراین، احتمال بروز بیماری شدید در درجه‌ی اول در بین افراد در مناطقی که چندین نوع DENV به طور همزمان در گردش هستند، رخ می دهد. در این مقاله اقدامات لازم برای جلوگیری از ابتلا به عفونت DENV و درمان حمایتی پس از ابتلا به عفونت و گسترش بیماری را بررسی می‌کنیم.

علل و انتشار تب دنگی در ایران

اولین عامل گسترش تب دنگی، پشه‌های آلوده به ویروس می‌باشند. چهار نوع ویروس دنگی وجود دارد که توسط پشه‌های ماده از گونه‌های Aedes aegypti و Aedes albopictus به انسان منتقل شده و گسترش می‌یابند. این پشه‌ها عمدتا در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری آسیا، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، کارائیب و آفریقا زندگی می‌کنند.

تب دنگی چه علائمی دارد؟

علائم اولیه بیماری معمولا از چهار تا ۱۰ روز پس از نیش پشه ظاهر می‌شود که شایع‌ترین آن تب شدید می‌باشد. که با موارد زیر همراه می‌شود:

• درد شدید چشم بویژه در ناحیه پشت چشم
• سردرد شدید
• خستگی و ضعف
• درد عضلات، مفاصل و استخوان‌ها
• حالت تهوع و استفراغ
• راش پوستی

در برخی موارد، بیماری به شکل شدیدتری بروز می‌کند که می‌تواند منجر به خونریزی داخلی، کاهش شدید پلاکت‌ها، نارسایی اعضای بدن و حتی مرگ گردد.

چطور می‌توان تب دنگی را تشخیص داد؟

تشخیص تب دنگی می تواند دشوار باشد زیرا علائم و نشانه های آن را می توان به راحتی با علائم بیماری های دیگر از جمله  چیکونگونیا، ویروس زیکا، مالاریا و تب حصبه اشتباه گرفت. بنابراین پزشک در مورد سوابق سفر و احتمال هرگونه تماس با پشه از شما سوال خواهد کرد. برای تشخیص تب دنگی، آزمایش خون انجام می‌شود. در این آزمایش وجود ویروس یا آنتی‌بادی‌های آن بررسی می‌گردد.

اگر فردی دچار تب دنگی شد چه کاری انجام باید دهد؟

در حال حاضر درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما به وسیله‌ی درمان حمایتی می‌توان آن را کنترل کرد. اگر فردی دچار تب دنگی شد ابتدا باید به نشانه‌های بیماری توجه کرده و درمان‌های اولیه که شامل استراحت، نوشیدن مایعات فراوان، استفاده از داروهای مسکن درد و تب مانند استامینوفن می‌باشد، را شروع کند.

در صورت داشتن هر یک از علائم و نشانه‌های کم آبی بدن فورا با پزشک معالج تماس بگیرید:

• کاهش ادرار
• خشکی دهان یا لب‌ها
• بی‌حالی، خستگی و سرگیجه
• کهیر و راش پوستی

هنگام مراجعه به پزشک چه کاری می‌بایست انجام داد؟

• هرگونه علائمی را که تجربه می‌کنید، یادداشت کنید و به پزشک اطلاع دهید.
• تاریخچه‌ی سفرهای بین‌المللی و کشورهای بازدید شده و داروهای مصرفی در طول سفر را فهرست کنید. همچنین سابقه واکسیناسیون قبل از سفر را همراه داشته باشید.
• از تمام داروهای مصرفی اعم از ویتامین یا مکمل، لیستی تهیه کنید و پزشک معالج را در جریان بگذارید.

چطور می‌توان از ابتلا به تب دنگی پیشگیری کرد؟

بیماری تب دنگی از طریق گزیدگی پشه‌های آلوده به انسان سرایت می‌کند به همین جهت در ابتدا برای جلوگیری از ابتلا به بیماری می‌بایست از گزیدگی جلوگیری کرد. با نصب توری پنجره، پوشیدن لباس‌های بلند و نصب پشه‌بند می‌توان از گزیدگی توسط پشه‌‌های آلوده جلوگیری کرد.

همچنین باید نسبت به از بین بردن محل‌های تخم‌ریزی پشه‌ها (مانند آب‌های راکد) اقدام کرد. واکسیناسیون در برخی کشورها انجام می‌شود، اما کاربرد آن محدود به افراد خاص و مناطق خاص می‌باشد.

نتیجه‌گیری

بیماری تب دنگی به سرعت در جهان در حال شیوع می‌باشد و افراد زیادی را دچار می‌کند. در صورت ابتلا با استفاده از درمان‌های حمایتی، استراحت کافی، نوشیدن مایعات فراوان و دارو درمانی می‌توان بیماری خفیف را درمان کرد. در صورت بروز علائم شدید فورا به پزشک مراجعه کنید. چنانچه کودکان و سالمندان به بیماری مبتلا شدند با حمایت و مراقبت پرستار بیمار در منزل می‌توان روند بهبودی را سرعت بخشید.