راهنمای کامل آنفولانزا در کودکان | نشانه ها، پیشگیری و درمان

هر ساله با شروع فصل پاییز، ویروس آنفولانزا افراد زیادی را درگیر خود می‌کند. این بیماری به خودی خود خطرناک نیست اما چنانچه فرد به نوع شدید آن مبتلا شود می‌تواند عوارض جبران ناپذیری داشته باشد. البته این موضوع نباید باعث ترس افراد شود بلکه می‌بایست شناخت بیشتری از آنفولانزا در کودکان و بزرگسالان به دست آورد. همچنین می‌توان با یادگیری روش‌های پیشگیری و درمان، کمک زیادی به جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا کرد، و در صورت مبتلا شدن در مسیر بهبودی قرار گرفت.

 

بیماری آنفولانزا در کودکان چیست؟

آنفولانزا یک عفونت ویروسی بسیار مسری است که از راه تنفس وارد بدن شده و ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تب بالا، بدن درد و سرفه مهم‌ترین علائم این بیماری هستند. آنفولانزا شایع‌ترین بیماری در فصل‌های پاییز و زمستان است. معمولا آنفولانزا در کودکان کمتر از یک هفته طول می‌کشد اما بعضی از آن‌ها به نوع شدیدتر این بیماری مبتلا شده و نیاز به درمان در بیمارستان دارند. در برخی مواقع این بیماری ممکن است منجر به عفونت ریه یا مرگ شود.

با وجود شایع شدن بیماری‌های دیگری مثل کووید-۱۹ بهتر است برای محافظت از خود و اطرافیانتان واکسن آنفولانزا دریافت کنید. واکسن آنفولانزا و سایر واکسن‎ها را می‎‌توان همزمان تزریق کرد اما بهتر است قبل از دریافت آن با پزشک مشورت کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد آنفولانزا در کودکان و راه‌های پیشگیری و درمان آن بیشتر بدانید.

 

چه چیزی باعث آنفولانزا در کودکان می‌شود؟

همانطور که گفتیم، منشا بیماری آنفولانزا ویروس‌ها هستند که به سه نوع تقسیم می‌شوند: آنفولانزای نوع A،B  و C.

نوعA  و B  تقریبا هر زمستان اپیدمی شده و افراد زیادی را درگیر می‌کند. افراد زیادی مجبور می‌شوند به بیمارستان مراجعه کنند و عده زیادی بر اثر آنفولانزا فوت می‌کنند. مقامات بهداشت عمومی تمرکز خود را بر جلوگیری از آنفولانزای نوع A و B می‌گذارند اما به دلیل جهش این ویروس کار برای آن‌ها بسیار سخت خواهد بود. به همین علت افراد هرساله در معرض انواع جدیدی از ویروس‌ها قرار دارند.

آنفولانزای نوع C بر خلاف دو مورد اول خطرناک نیست و نسبت به آن‌ها خفیف است. بنابراین به ندرت اپیدمی خواهد شد و تاثیر زیادی بر سلامت عمومی نخواهد گذاشت.

ویروس آنفولانزا اغلب از طریق عطسه یا سرفه از کودکی به کودک دیگر منتقل می‌شود. نکته مهم این است که این ویروس می‌تواند برای مدت کوتاهی روی سطوح زنده بماند. به طور مثال: دستگیره‌ی در، اسباب‌بازی‌ها، تلفن، تبلت، خودکار و مداد، ظرف غذا و نوشیدنی و غیره. چنانچه کودکی سطحی را لمس کند که قبلا توسط کودک دیگری آلوده شده باشد و پس از آن به دهان، بینی یا چشم خود دست بزند، احتمالا به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌گردد.

قبل از شروع علائم بیماری آنفولانزا، ویروس به دیگران سرایت خواهد کرد و خطر ابتلا حدود ۵ تا ۷ روز ادامه خواهد داشت. از آنجایی که آنفولانزا می‌تواند قبل از شروع علائم پخش شود، گسترش بیماری آسان خواهد بود.

 

کدام کودکان در معرض خطر آنفولانزا هستند؟

یک کودک در معرض خطر بیشتر آنفولانزا خواهد بود اگر:

• در اطراف افراد مبتلا به ویروس آنفولانزا باشد.
• واکسن آنفولانزا دریافت نکرده باشد.
• پس از تماس با سطوح آلوده دست‌های خود را نشوید.

لازم به ذکر است که چنانچه کودکان و خردسالان دارای بیماری زمینه‌ای باشند در معرض خطر بیشتری قرار دارند و ممکن است علائم شدیدی را تجربه کنند. همچنین موارد فوق در مورد بزرگسالان نیز صدق خواهد کرد.

 

آنفولانزا در کودکان چه علائمی دارد؟

با وجود اینکه آنفولانزا یک بیماری تنفسی است، اما می‌تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. یک کودک یا بزرگسال به طور ناگهانی با یک یا چندین علائم زیر مواجه خواهد شد.

• تب بالا
• بدن درد شدید
•  سر درد
• گلو درد
• سرفه‌ای که به مرور بدتر شود
• خستگی و بی‌حالی
•   آبریزش یا گرفتگی بینی

در موارد شدیدتر بیمار ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

• حالت تهوع
• اسهال
• استفراغ

 

معمولا بیشتر کودکان در طی یک هفته بهبود پیدا می‌کنند اما ممکن است تا سه یا چهار هفته بعد همچنان احساس خستگی داشته باشند.

 

اغلب اوقات سرماخوردگی و آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شوند، اما این دو بیماری علائم مختلفی دارند:

               

علائم سرماخوردگی	علائم آنفولانزا
تب پایین یا بدون تب	تب بالا
گاهی سردرد	در اکثر موارد سردرد
گرفتگی و آبریزش بینی	گرفتگی بینی فقط در گاهی موارد
عطسه	در برخی موارد عطسه
سرفه‌ی خفیف	سرفه‌ی شدید در اغلب اوقات
بدن درد خفیف	بدن درد شدید
خستگی خفیف	خستگی شدید که ممکن است هفته‌ها طول بکشد
گلو درد	در بعضی موارد گلو درد

 

نشانه‌های سرماخوردگی خفیف است و در اغلب اوقات بیمار پس از چند روز بهبود می‌یابد. اما آنفولانزا علائم شدیدی دارد و منجر به مشکلاتی همچون ذات‌الریه و در بعضی موارد مرگ می‌گردد. در صورت داشتن یک یا چند مورد از علائم فوق حتما به پزشک مراجعه کنید.

 

 

چگونه آنفولانزا در کودکان درمان می‌شود؟

درمان آنفولانزا به عواملی چون سن، وضعیت سلامتی کودک و شدت بیماری بستگی دارد. هدف از درمان پیشگیری یا کمک به کاهش علائم آنفولانزا است. معمولا مراحل درمان شامل داروهایی مانند استامینوفن و داروی ضد ویروسی خواهد بود که برای درمان سریع آنفولانزا در کودکان ضروری است.

•  استامینوفن برای کمک به کاهش درد بدن و تب استفاده می‌شود. توجه کنید که به هیچ وجه به کودک تب‌دار آسپرین ندهید.
• داروی ضد ویروسی، به کاهش علائم و کوتاه کردن طول بیماری کمک می‌کند. این دارو می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت گوش ناشی از آنفولانزا را کاهش دهد. همچنین به کاهش سایر عوارض نیز کمک می‌کند. البته داروی ضد ویروس زمانی مفید است که ظرف مدت ۲ روز پس از شروع علائم استفاده گردد. اما چنانچه مدت بیماری طولانی شده یا کودک در معرض خطر بالایی باشد، ممکن است پزشک آن را تجویز کند.

توجه داشته باشید: آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر عفونت‌های ویروسی موثر نیستند، بنابراین تجویز نمی‌شوند. اگر کودک به ذات‌الریه‌ی باکتریایی مبتلا باشد، ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز گردد.

‌می‌توانید با پزشک خود در مورد خطرات، مزایا و عوارض جانبی احتمالی داروها صحبت کنید.

همچنین بسیار مهم است که فرزند شما:

• استراحت زیادی داشته باشد.
• مایعات فراوان بنوشد.

امروزه خانواده‌ها مشغله‌های فراوانی دارند، به همین علت امکان در خانه ماندن و مراقبت از فرزندان برای همه‌ی افراد وجود ندارد. می‌توانید به کمک پرستار کودک در منزل روند بهبودی کودک را سرعت ببخشید.

 

عوارض احتمالی آنفولانزا

آنفولانزا می‌تواند باعث مشکلات شدید تنفسی و عفونت گوش گردد. در صورت بروز علائم شدید ممکن است کودک نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. آنفولانزا ممکن است منجر به عفونت ریه به نام پنومونی (ذات‌الریه) گردد. در برخی موارد نیز می‌تواند منجر به مرگ شود.

اگر کودکی مبتلا به سایر بیماری‌های تنفسی مانند آسم باشد، در معرض خطر بیشتری قرار دارد و عوارض در او شدیدتر خواهد بود. همچنین ممکن است آسم یا سایر بیماری‌های ریوی در پی آنفولانزا ایجاد گردد.

 

نکات مهم پیشگیری از آنفولانزا در کودکان

بهترین راه پیشگیری از آنفولانزا، تزریق واکسن سالانه‌ی آنفولانزا است. هر سال، یک واکسن جدید آنفولانزا، قبل از شروع فصل این بیماری در دسترس است. در مورد نحوه‌ی عملکرد واکسن و چگونگی پیشگیری از بیماری آنفولانزا با پزشک خود یا مراقبین مراکز بهداشت صحبت کنید.

معمولا واکسن آنفولانزا به صورت تزریقی موجود است و به عضله تزریق می‌شود. همچنین به شکل اسپری بینی نیز وجود دارد. با پزشک در مورد سن فرد و بیماری‌های زمینه‌ای او صحبت کنید تا بهترین نوع واکسن را به شما پیشنهاد دهد.

 

واکسن آنفولانزا برای کدام گروه از کودکان توصیه می‌شود؟

اغلب اوقات واکسن برای ‌همه‌ی کودکان ۶ ماهه و بزرگتر توصیه می‌شود. اما تزریق واکسن آنفولانزا برای بعضی کودکان حیاتی‌تر است، زیرا احتمال بروز این بیماری در آن‌ها بیشتر است. از جمله:

• دارای بیماری قلبی یا ریوی طولانی مدت
• اختلال غدد درون ریز مثل دیابت
• اختلال کلیه یا کبد
• ضعف سیستم ایمنی ناشی HIV/AIDS یا استفاده طولانی مدت از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• یک اختلال خونی مانند بیماری سلول داسی شکل

همچنین کودکی که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:

• یکی از اعضای خانواده‌اش مبتلا به بیماری طولانی مدت است.
• کودک یا نوجوانی که از آسپرین به مدت طولانی استفاده می‌کند.

 

برای کمک به کاهش خطر ابتلا به آنفولانزا کارهای دیگری هم علاوه بر تزریق واکسن می‌توانید انجام دهید، از جمله:

• تماس کودکتان را با افراد آلوده به ویروس آنفولانزا محدود کنید.
•  از فرزندتان بخواهید مرتب دست‌های خود را بشوید.
• از کودک بخواهید هنگام تماس با افراد دیگر از ماسک پزشکی استفاده کند.

 

شما می‌توانید از انتقال آنفولانزا توسط کودک خود به دیگران جلوگیری کنید:

• اگر کودکتان هنگام سرفه یا عطسه بینی و دهان خود را بپوشاند. به او بیاموزید هنگام سرفه یا عطسه از دستمال کاغذی استفاده کند یا در قسمت آرنج و بازوی خود سرفه یا عطسه کند.
• قبل و بعد از مراقبت از کودک دست‌های خود را بشویید.
• سطوح خانه که توسط دیگران ممکن است لمس شود را مرتب ضد عفونی کنید.

 

 

عوارض جانبی احتمالی واکسن آنفولانزا

توجه داشته باشید بعضی از عوارض جانبی واکسن مانند علائم خفیف آنفولانزا به نظر می‌رسند، اما این موضوع نگران کننده نیست زیرا فرد با تزریق واکسن مبتلا به آنفولانزا نمی‌شود. با مصرف استامینوفن می‌توان از عوارض جانبی جلوگیری کرد. توجه کنید که هرگز بدون مشورت با پزشک به کودک خود آسپرین ندهید.

ممکن است فردی که واکسن آنفولانزا دریافت می‌کند عوارض جانبی زیر را تجربه کند:

• درد در بازوی محل تزریق
• سردرد خفیف یا تب خفیف در کوتاه مدت (حدودا یک روز پس از تزریق)

  

چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟

اگر فرزندتان علائم زیر را دارد با پزشک تماس بگیرید:

• علائم رو به بهبودی نیست یا بدتر می‌شود.
• علائم جدید بروز کرده است.

 

 

نکات کلیدی و مهم در مورد آنفولانزا در کودکان

• آنفولانزا یک عفونت ویروسی سیستم تنفسی و بسیار مسری است.
• باعث تب بالا، بدن درد، سرفه و علائم دیگر می‌شود.
• معمولا دوره‎‌ی بیماری کمتر از یک هفته طول می‌کشد. اما در بعضی از کودکان بیماری جدی‌تر است و ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشند. همچنین ممکن است منجر به عفونت ریه (پنومونی) یا مرگ شود.
• آنفولانزا را می‌توان با استامینوفن، داروهای ضد سرفه و ضد ویروس درمان کرد. استراحت زیاد و مایعات فراوان به روند بهبودی کمک زیادی می‌کند.
• بهترین راه پیشگیری از آنفولانزا، تزریق واکسن آنفولانزا است. این واکسن برای همه کودکان ۶ ماهه و بزرگتر توصیه می‌شود.
• دریافت واکسن آنفولانزا برای محافظت از خود و اطرافیانتان مهم است.

 

سخن پایانی

کودکان نسبت به سایر افراد حساس‌تر هستند و احتمال ابتلا به بیماری‌ ویروسی جدید در آن‌ها بیشتر است. با درمان دارویی و پیروی از یک برنامه غذایی که شامل ویتامین‌ و مایعات فراوان می‌گردد، در کنار مراقبت و پرستاری می‌توان روند بهبودی را سرعت بخشید. برای استخدام پرستار کودک با ما در مرکز خدمات پرستاری عاطفه تماس بگیرید، کارشناسان ما آماده‌ی مشاوره و راهنمایی شما عزیزان هستند.